Không rút BHXH một lần sẽ thêm nhiều quyền lợi

Thảo luận tại hội trường Quốc hội về dự thảo Luật BHXH sửa đổi sáng 23/11, Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (Quảng Bình) nhận định, dự luật được chuẩn bị công phu, nghiêm túc. Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Xã hội đã đặt ra nhiều vấn đề sâu sắc và tương đối toàn diện.

Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát để thể chế hóa đầy đủ hơn chủ trương của Đảng, Nhà nước về bảo hiểm xã hội và tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện hơn, để BHXH trở thành trụ cột chính của an sinh xã hội, đáp ứng yêu cầu chuẩn bị trước áp lực già hóa dân số…

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga cho biết, chỉ trong tháng 7/2023, cả nước có 92.000 lao động nhận BHXH một lần. Khi doanh nghiệp chậm đóng BHXH tăng, họ cũng bức xúc và mong muốn nhận BHXH một lần hơn.

Vì vậy, đại biểu cho rằng cần có một giải pháp đồng bộ để bảo vệ người lao động và để người lao động không muốn rút bảo hiểm một lần. Đại biểu cho rằng, cả 2 phương án đều dẫn đến tình trạng gia tăng việc rút BHXH một lần trước thời điểm luật có hiệu lực.

Đại biểu bày tỏ, phương án linh hoạt nhất là không cấm người lao động rút BHXH một lần. Tuy nhiên là phải quy định hết sức chặt chẽ, khắt khe điều kiện được rút BHXH một lần để một lượng người không lớn đáp ứng điều kiện. Từ đó, có thể xem xét thiết kế thành các phương án khác nhau để người lao động lựa chọn.

Thứ nhất, nếu người lao động bảo lưu để hưởng lương hưu thì được hưởng quyền lợi tăng thêm so với thông thường như giảm điều kiện hưởng lương hưu xuống còn 15 năm, có trợ cấp hàng tháng trong trường hợp chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu và hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, hưởng bảo hiểm y tế…

Thứ hai, nếu “qua” được các điều kiện khắt khe để rút BHXH một lần, người lao động không được hưởng quyền lợi tăng thêm.

Thứ ba, người lao động có thể chọn bảo lưu 50% chế độ khi rút bảo hiểm. Phương án này giúp người lao động có tiền giải quyết một phần khó khăn khi mất việc và vẫn tạo cơ hội cho họ tiếp tục tham gia bảo hiểm.

Nghiên cứu kỹ tránh gây bất lợi cho người lao động

Góp ý quy định về rút BHXH một lần, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (Hưng Yên) nhấn mạnh, đây là quyền lợi chính đáng của người lao động tham gia BHXH. Tuy nhiên người lao động hưởng BHXH một lần có xu hướng gia tăng trong thời gian qua là một thực tế đáng lo ngại đối với việc thực hiện mục tiêu an sinh xã hội cho toàn dân.

Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo đánh giá nguyên nhân dẫn tới xu hướng gia tăng của tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần để có giải pháp căn cơ. 

Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai cũng đề nghị xem xét điều kiện rút BHXH một lần thật thận trọng để đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động.

Về hai phương án rút BHXH một lần, theo đại biểu, điều kiện sau 12 tháng không tham gia BHXH thì mới được hưởng BHXH một lần sẽ không giúp giải quyết nhu cầu cấp bách của người lao động bị mất việc làm, cuộc sống bấp bênh.

Phương án 2 cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng, tránh gây bất lợi cho người lao động. Nữ đại biểu đặt câu hỏi, nếu không được rút quá 50% tổng thời gian đóng quỹ hưu trí, tử tuất thì số tiền này có đáp ứng được nhu cầu của người lao động hay không?

Đại biểu cũng nhận xét, phương án này nêu, thời gian còn lại được bảo lưu để hưởng chế độ BHXH khi đủ tuổi nghỉ hưu là chưa rõ ràng. Như vậy, người lao động có được tiếp tục rút với lần tiếp theo không?